Ilości wyłączone ADR

Ilości wyłączone ADR

Po omówionym wyłączeniu dotyczącym ilości przewożonych w jednostce transportowej, czyli 1.1.3.6 (Sprawdź – Wyłączenia z przepisów umowy ADR) oraz ilościach ograniczonych (Sprawdź – Ilości ograniczone w transporcie drogowym ADR) przyszedł czas na ilości wyłączone.

Czym różni się od wyżej wymienionych wyłączeń? Jakie przepisy trzeba spełniać, chcąc z niego skorzystać? Jak sprawdzić, czy można zrealizować przewóz zgodnie z przepisami działu 3.5? Czy są jakieś ograniczenia co do przewożonych ilości na jednostkę transportową? Wyłączenie opisane w dziale 3.5 umowy ADR dotyczy ilości wyłączonych, czyli przewozu materiałów niebezpiecznych w małych ilościach. Podobnie jak w przypadku LQ, ilości wyłączone mogą podróżować tylko w opakowaniach kombinowanych (opakowanie wewnętrzne + zewnętrzne).

ADR na wyłączeniu

O dopuszczalnych maksymalnych pojemnościach dotyczących zarówno opakowań wewnętrznych, jak i zewnętrznych informuje kolumna (7b) tabeli A, Umowy ADR. Zawiera ona w sobie kody alfanumeryczne od E0 do E5, gdzie:

• „E0” oznacza, że nie można skorzystać z wyłączenia spod przepisów ADR,
• „E1” oznacza, że maksymalna ilość netto opakowania wewnętrznego wynosi 30, a zewnętrznego 1000,
• „E2” oznacza, że maksymalna ilość netto opakowania wewnętrznego wynosi 30, a zewnętrznego 500,
• „E3” oznacza, że maksymalna ilość netto opakowania wewnętrznego wynosi 30, a zewnętrznego 300,
• „E4” oznacza, że maksymalna ilość netto opakowania wewnętrznego wynosi 1, a zewnętrznego 500,
• „E5” oznacza, że maksymalna ilość netto opakowania wewnętrznego wynosi 1, a zewnętrznego 300.

Maksymalne ilości netto na opakowanie wewnętrzne i zewnętrzne dla materiałów stałych podawane są w gramach, a w mililitrach dla materiałów ciekłych i gazów. Jeżeli do opakowania zewnętrznego pakowane są zarówno materiały stałe i ciekłe wówczas w wyżej wymienionych jednostkach należy podać sumę gramów i mililitrów. W odniesieniu do gazów objętość wskazaną dla opakowań wewnętrznych określa pojemność wodna naczynia wewnętrznego, a objętość wskazaną dla opakowań zewnętrznych określa sumaryczną pojemność wodną wszystkich opakowań wewnętrznych znajdujących się w pojedynczym opakowaniu zewnętrznym. WAŻNE! Jeżeli towary niebezpieczne w ilościach wyłączonych, którym przypisano różne kody, zapakowane są razem, to ilość ogólna na opakowanie zewnętrzne powinna być ograniczona do ilości określonej kodem najbardziej restrykcyjnym, czyli takim, który może pomieścić najmniej materiału niebezpiecznego.

Towary niebezpieczne niektórych klas, innych niż przedmioty, mogą zostać przewiezione jako ilości wyłączone, gdy spełniają w/w wymagania. Obowiązują wówczas następujące przepisy:

• wymagania działu 1.3 dotyczące szkoleń,
• procedury klasyfikacji i kryteria dla określania grup pakowania z części 2,
• wymagania dotyczące pakowania, zawarte w 4.1.1.1, 4.1.1.2, 4.1.1.4 i 4.1.1.6.

Ważne: W przypadku klasy 7, zastosowanie mają wymagania dotyczące materiałów promieniotwórczych w sztukach przesyłek wyłączonych podane w 1.7.1.5.

Wymagania dotyczące szkoleń opisane w części 1.3

Szkolenia stanowiskowe ADR dla pracowników manipulujących materiałami niebezpiecznymi

Każda osoba, która w swojej pracy ma styczność z materiałem niebezpiecznym, przed podjęciem swoich zadań, powinna zostać przeszkolona w zakresie wymagań związanych z takim przewozem, stosownie do odpowiedzialności i swoich obowiązków. Czynności, które nie były objęte szkoleniem, mogą wykonywać wyłącznie pod bezpośrednim nadzorem osoby przeszkolonej.

Całe szkolenie składa się z trzech części, w skład którego wchodzi:

Szkolenie ogólne:

Pracownicy powinni zostać zaznajomieni z ogólnymi wymaganiami zawartymi w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych.
Powinni wiedzieć, m.in. co to jest materiał niebezpieczny, jakie wyróżniono klasy, grupy pakowania, jakie są możliwe sposoby przewozu, jakie jest prawidłowe oznakowanie sztuki przesyłki czy jednostki transportowej itp.

Szkolenie stanowiskowe:

Pracownicy powinni zostać zaznajomieni z przepisami o przewozie towarów niebezpiecznych, ściśle odpowiadającymi ich odpowiedzialności i obowiązkom na pełnionym stanowisku pracy. Każdy pracownik powinien znać swoje obowiązki i wiedzieć, za co jest odpowiedzialny. W przypadkach, gdy przewóz towarów niebezpiecznych związany jest z przewozem kombinowanym, pracownicy powinni być zaznajomieni z wymaganiami dotyczącymi innych rodzajów transportu.

Szkolenie z zakresu bezpieczeństwa:

Pracownicy powinni również zdobyć wiedzę na temat właściwości niebezpiecznych i zagrożeń stwarzanych przez towary niebezpieczne, z którymi mają do czynienia podczas swojej pracy.

Szkolenie powinno:

• zwiększyć wiedzę i świadomość pracowników co do stopnia ryzyka utraty zdrowia lub narażenia, będącego skutkiem wypadku przy przewozie takich towarów, z uwzględnieniem również ich załadunku i rozładunku,
• pomóc wypracować bezpieczne sposoby postępowania podczas codziennych czynności,
• zaznajomić z procedurami ratowniczymi na wypadek zdarzeń niepożądanych.

Ważne! Jeżeli w firmie występują towary wysokiego ryzyka, wówczas podczas szkolenia należy również uwzględnić wymagania szkoleniowe dotyczące ochrony towarów niebezpiecznych określone w dziale 1.10 Umowy ADR.

Jaka częstotliwość szkoleń

Umowa ADR informuje, że szkolenie powinno być okresowo uzupełniane szkoleniem doskonalącym, uwzględniającym zmiany w przepisach. Należy jednak pamiętać, że szkolenie warto przeprowadzić również, gdy w firmie zachodzą zmiany i np. pracownicy mają do czynienia z nowym materiałem niebezpiecznym.

Wymagania dotyczące klasyfikacji i kryteriów dla określania grup pakowania w części 2

Na ilościach wyłączonych obowiązują wszystkie przepisy dotyczące klasyfikacji materiałów niebezpiecznych. Każdy materiał niebezpieczny na podstawie zagrożenia dominującego został przyporządkowany do klasy, każdy (poza materiałem promieniotwórczym) ma swój kod klasyfikacyjny, który udziela więcej informacji o zagrożeniach. Z wyjątkiem klasy 1, 2, 5.2, 6.2 i 7 dokonano podziału na grupy pakowania. Jest to określenie natężenia zagrożenia dominującego, które wyraża się w trzystopniowej skali: I grupa pakowania informuje o najsilniejszych właściwościach niebezpiecznych, II o średnich zaś III o najsłabszych.

Wymagania dotyczące opakowań opisane w części 4

Opakowania powinny:

• być dobrej jakości, czyli na tyle mocne, aby wytrzymać wstrząsy oraz czynności ładunkowe występujące podczas przewozu,
• być wykonane i zamykane w taki sposób, aby w stanie gotowym do przewozu uniemożliwiały jakikolwiek ubytek ich zawartości w normalnych warunkach przewozu,
• na skutek wibracji, zmian temperatury, wilgotności lub ciśnienia,
• być zamknięte zgodnie z instrukcją dostarczoną przez producenta,
• być oczyszczone, aby podczas przewozu, na ich zewnętrznych częściach, nie znajdowały się żadne niebezpieczne pozostałości materiału.

Części opakowań, które bezpośrednio stykają się z materiałami niebezpiecznymi nie powinny:

• być podatne na oddziaływanie tych materiałów prowadzące do ich zniszczenia lub znacznego osłabienia,
• powodować niebezpiecznych zjawisk lub reagować z nimi,
• dopuszczać do przenikania towarów niebezpiecznych, mogącego w normalnych warunkach przewozu stworzyć zagrożenie.
• W razie potrzeby, części opakowań powinny być pokryte odpowiednią wykładziną lub poddane odpowiedniej obróbce.

Napełnianie opakowań:

Jeżeli opakowania napełniane są cieczami, to należy pozostawić wolną przestrzeń gwarantującą, że nie nastąpi ubytek cieczy, ani trwałe odkształcenie opakowania w wyniku powiększenia się objętości cieczy pod wpływem temperatury, która może wystąpić podczas przewozu. Maksymalne stopnie napełnienia opakowań podano w 4.1.1.4 umowy ADR.

Pakowanie razem

Materiały niebezpieczne nie powinny być pakowane ze sobą lub z innymi materiałami do tego samego opakowania zewnętrznego, jeżeli reagują ze sobą niebezpiecznie i powodują:

• spalanie, lub wydzielanie znacznych ilości ciepła,
• wydzielanie gazów palnych, duszących, utleniających lub trujących,
• tworzenie materiałów żrących,
• tworzenie materiałów niestabilnych.

UWAGA: Przepisy szczególne dotyczące pakowania razem znajdują się w kolumnie (9b) Tabeli A, w dziale 4.1.10 Umowy ADR.

Ograniczenia co do ilości na jednostkę transportową

Należy jednak pamiętać, że Umowa ADR daje ograniczenie co do ilości sztuk przesyłek przewożonych w pojeździe lub kontenerze. Bez względu na kod opakowania można maksymalnie przewieźć 1000 sztuk przesyłek. A zatem na ilościach wyłączonych nie można przewieźć więcej niż 1000 l lub 1000 kg materiału niebezpiecznego.

Oznakowanie
Sztuki przesyłek, nadawane jako ilości wyłączone towarów niebezpiecznych, powinny być zaopatrzone w trwały i niezmywalny znak określony w 3.5.4.2 Umowy ADR ( E w kółeczku). Na znaku tym powinna być umieszczona pierwsza cyfra (czyli informująca o zagrożeniu dominującym) lub pojedynczy numer nalepki ostrzegawczej wskazany w kolumnie (5) tabeli A dla każdego towaru zawartego w tej sztuce przesyłki. Dodatkowo należy pamiętać, że jeżeli nazwa nadawcy lub odbiorcy nie jest umieszczona w innych miejscach sztuki przesyłki, to te informacje powinny być umieszczone również na tym znaku.

Opakowania zbiorcze:
Jeżeli towary niebezpieczne zapakowane w ilościach wyłączonych umieszczone są na palecie, tworząc opakowanie zbiorcze, wówczas jeżeli oznakowania wymagane dla wszystkich towarów niebezpiecznych nie są widoczne z zewnątrz, to opakowanie zbiorcze należy oznakować znakiem ilości wyłączonych (E w kółeczku) oraz napisem „OPAKOWANIE ZBIORCZE”. Wymagania co do wielkości i języka/ów podaje 3.5.4.3 Umowy ADR.

Dokumentacja:
Jeżeli materiałom niebezpiecznym przewożonym w ilościach wyłączonych towarzyszy dokument lub dokumenty (np. list przewozowy lub międzynarodowy list przewozowy- CMR lub międzynarodowy kolejowy list przewozowy – CIM), to co najmniej na jednym z nich należy umieścić zapis: „Towary niebezpieczne w ilościach wyłączonych” oraz wskazać liczbę sztuk przesyłek.

Kto w praktyce korzysta z ilości wyłączonych?
Ze względu na niewielkie ilości znajdujące się w opakowaniu jednostkowym z tego rodzaju wyłączenia najczęściej korzystają firmy nadające np. próbki materiałów niebezpiecznych. W porównaniu z 1.1.3.6 i LQ pojemność opakowania jest dużo mniejsza, a co się z tym wiąże, materiał stanowi mniejsze zagrożenie, a zatem należy przestrzegać najmniej przepisów opisanych w Umowie ADR.