ADR
Przewożenie materiałów niebezpiecznych (np. łatwopalnych) w transporcie drogowym uwarunkowane jest odpowiednimi przepisami. Nie jest tak, że każdy może przewozić materiały niebezpieczne bez posiadania właściwych uprawnień, ponieważ stanowią one ogromne niebezpieczeństwo. Dlatego transport towarów stwarzających zagrożenie reguluje tzw. umowa/konwencja ADR.
Konwencja ADR
ADR jest międzynarodową konwencją, która została podpisana w 1957 roku w Genewie. Polska ratyfikowała ją w 1975 roku. Konwencja ta określa szczegółowo zasady przewożenia materiałów niebezpiecznych, wskazując warunki, na jakich ma się to odbywać.
Przepisy w zakresie ADR stosowane są w przewozie krajowym lub międzynarodowym, gdy transport dotyczy towarów klasyfikowanych jako niebezpieczne.
Zgodnie z ADR, rozróżnia się następujące klasy towarów niebezpiecznych:
- Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe
- Klasa 2 Gazy
- Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne
- Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe stałe odczulone
- Klasa 4.2 Materiały samozapalne
- Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne
- Klasa 5.1 Materiały utleniające
- Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne
- Klasa 6.1 Materiały trujące
- Klasa 6.2 Materiały zakaźne
- Klasa 7 Materiały promieniotwórcze
- Klasa 8 Materiały żrące
- Klasa 9 Różne materiały i przedmioty niebezpieczne.
Obowiązki uczestników przewozu materiałów niebezpiecznych
Międzynarodowa konwencja ADR określa jasno obowiązki nakładane na głównych uczestników przewozu materiałów klasyfikowanych jako niebezpieczne. Bardzo ważne jest zachowanie środków ostrożności oraz przewidywanie ewentualnych skutków zagrożenia.
Obowiązkiem nadawcy towarów mogących nieść niebezpieczeństwo jest:
- upewnienie się, że nastąpiła prawidłowa klasyfikacja towarów niebezpiecznych,
- upewnienie się, że materiały są dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR,
- stosowanie wyłącznie takich opakowań, które odpowiednio zabezpieczają przewożone towary,
- zapewnienie odpowiedniego oznakowania pojazdów i kontenerów,
- przestrzeganie przepisów dotyczących załadunku, rozładunku oraz manipulowania ładunkiem.
Do najważniejszych obowiązków przewoźnika należy zaliczyć:
- upewnienie się, że towary klasyfikowanie jako niebezpieczne są dopuszczone do przewozu,
- upewnienie się, że wszystkie niezbędne dane (określane przez ADR) zostały przez nadawcę dostarczone, jeszcze przed przewozem,
- skontrolowanie czy załadowane towary nie posiadają żadnych wad, nic z nich nie wycieka, nie ma braków w wyposażeniu,
- sprawdzenie, czy pojazd jest odpowiednio oznakowany i ma specjalne naklejki ostrzegawcze.
Obowiązkiem odbiorców dostarczonych materiałów niebezpiecznych jest m.in.:
- szybki odbiór towarów niebezpiecznych,
- dokonanie oczyszczenia pojazdów i pojemników (tylko w przypadkach zawartych konwencji ADR),
- zadbać o to, by rozładowane i oczyszczone kontenery nie posiadały oznakowania.
Wszystkie strony uczestniczące w operacjach transportowcy (przewożą lub magazynują towary niebezpieczne) powinny zatrudnić doradcę DGSA ADR.
Ważne szkolenia w zakresie ADR
By móc uczestniczyć w przewozie materiałów niebezpiecznych, koniecznością jest posiadanie specjalnych uprawnień. Szkolenia ADR organizowane są dla kierowców lub innych osób uczestniczących w przewozie drogowym np. pracowników magazynów i kadry zarządzającej.
Szkolenia dla kierowców
Kursy ADR przeznaczone są dla wszystkich kierowców, którzy zajmują się transportem materiałów niebezpiecznych. Podczas kursu podejmowana jest tematyka mająca na celu uświadomienie zagrożeń oraz przygotowanie do bezpiecznego transportu. Szkolenie kończy się egzaminem, a zaświadczenie ADR wydawane jest po otrzymaniu pozytywnego wyniku z testu egzaminacyjnego. Zaświadczenie jest ważne w kraju oraz w państwach, które podpisały konwencję ADR. Szkolenie dla kierowców ADR należy odnowić co 5 lat od daty wydania ostatniego zaświadczenia ADR.
Szkolenia pracowników
Szkolenie stanowiskowe ADR przeznaczone jest dla wszystkich osób, które pracują w firmie zajmującej się przewozem materiałów niebezpiecznych, a które mają styczność z towarami, np. w czasie magazynowania. Podczas kursu podejmowana jest tematyka wiążąca się z bezpiecznym przewozem materiałów stanowiących zagrożenie. Po odbyciu szkolenia wydawane jest zaświadczenie wskazujące na ukończenie kursu.
Nalewaki NO TDT
Można także odbyć szkolenie na nalewaki NO TDT, pod warunkiem posiadania specjalistycznych uprawnień z zakresu ADR. Ukończenie kursu daje uprawnienia do samodzielnego napełniania zbiorników cystern i może być uzupełnieniem posiadanych do tej pory kompetencji. Szkolenie kończy się egzaminem – pozytywny wynik skutkuje otrzymaniem zaświadczenia.
Doradca ADR
Konwencja ADR narzuca na przedsiębiorstwa konieczność zatrudnienia tzw. doradców DGSA, którzy mają sprawować nadzór nad kwestiami związanymi z przewozem materiałów niebezpiecznych. By zdobyć uprawnienia doradcy, należy zapisać się na specjalistyczny kurs. Trzeba posiadać jednak wykształcenie wyższe oraz ukończyć 21 lat. Po zakończeniu szkolenia (trwającego 44 godziny lekcyjne) można przystąpić do egzaminu DGSA. Udzielenie poprawnych odpowiedzi w zakresie 80% oraz prawidłowe rozwiązanie zadania gwarantuje uzyskanie uprawnień.
Aplikacja ADR
Narzędzia ADR Tool (aplikacja mobilna, platforma internetowa, fanpage) poszerzają wiedzę z obszaru towarów niebezpiecznych, tym samym wpływając na bezpieczeństwo procesu transportowego, ułatwiają i wspierają użytkownika w codziennej pracy, dając szybkie pierwsze spojrzenie na wybrany towar niebezpieczny. Pomagają w bieżących decyzjach przy identyfikacji towaru niebezpiecznego, otwieraniu tablic pomarańczowych (wyliczeniu punktów), korzystaniu z wyłączeń, organizacji transportu, wypełnieniu dokumentu przewozowego, kontroli zapisów i dokumentów oraz wyposażenia pojazdu czy ogólnych informacji pomocnych na miejscu zdarzenia z towarem niebezpiecznym – narzędzia pomocne i wygodne w pracy zarówno dla początkujących jak też i profesjonalistów. Więcej informacji na temat aplikacji dostępne jest w linku – ADR Tool 2021.