Co to jest system SENT?
System SENT (System Elektronicznego Nadzoru Transportu) służy do śledzenia transportu towarów kluczowych dla gospodarki. Podstawę prawną SENT stanowi Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (Dz.U. z 2023 r. poz. 104). Do podmiotów, które są zobowiązane do dokonywania zgłoszeń w systemie SENT należą: dostawca, przewoźnik oraz nabywca. W grupie tej znajdują się osoby fizyczne, osoby prawne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Rejestrują się oni w systemie i otrzymują status podmiotu pośredniczącego (dla sprzedawców) lub odbierającego (dla nabywców). Nabywca przed zakupem towaru musi wygenerować z sytemu kod transakcyjny i potwierdzić nim u dostawcy odbiór np. paliwa opałowego, w przeciwnym razie odmówi on dostarczenia wyrobów.
Na czym polega obsługa systemu SENT?
W celu dokonania transakcji należy w pierwszym kroku założyć konto na PUESC (Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych). Po zalogowaniu się trzeba wybrać do wypełnienia odpowiedni formularz SENT, zatwierdzić i podpisać profilem zaufanym. Następnie pobrać potwierdzenie przyjęcia lub zmiany zgłoszenia rejestracyjnego wraz z listą kodów transakcyjnych. W zakresie dostaw paliw opałowych powstała aplikacja mobilna SENT DOSTAWY, która wspiera proces dostaw i jest przeznaczona dla odbiorców towarów zgłoszonych w systemie SENT oraz dla przewoźników.
Jakie są filary systemu SENT?
System SENT opiera się na trzech filarach:
- zgłoszeniu przewozu przez podmioty gospodarcze do rejestru SENT oraz uzupełnianie, aktualizowanie i zamykanie zgłoszeń,
- monitorowaniu w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem danych geolokalizacyjnych przesyłanych przez lokalizatory GPS umieszczone w pojazdach (zewnętrzne systemy lokalizacji ZSL/OBU) lub z wykorzystaniem aplikacji mobilnej e-TOLL PL,
- kontroli wykonywanej głównie przez funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, realizowanej 24 godziny na dobę przez cały rok na drogach publicznych jak i w sieci kolejowej.
Jakie są cele systemu SENT?
System monitorowania przewozu towarów wrażliwych w sposób znaczący uszczelnił system skarbowo-celny i ułatwił działalność gospodarczą firmom działającym legalnie. Fiskalny efekt systemu to dodatkowe wpływy do budżetu tytułem podatku VAT i podatku akcyzowego. SENT zapobiega, aby na rynek nie trafiały towary niewiadomego pochodzenia z nielegalnych źródeł. Takie wyroby nie spełniają żadnych norm, są niebezpieczne dla użytkowników, a także dla środowiska. Również zmiana modelu kontroli – z kontroli dokumentów na rzecz weryfikacji fizycznego przewozu dokonywanej w czasie rzeczywistym, zwiększa przejrzystość dokonywanych transakcji.
Co to są towary wrażliwe?
Ustawa uznaje, że są to m.in.:
- paliwa silnikowe, oleje, biodiesel, benzyny,
- susz tytoniowy,
- oleje roślinne, tłuszcze i ich frakcje,
- smary, preparaty przeciwstukowe, spoiwa,
- produkty lecznicze,
- środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego
- wyroby medyczne, które są zagrożone brakiem dostępności na terenie RP.
Towary wrażliwe objęte są koniecznością monitorowania przewozu drogowego tylko wtedy, gdy ich ilość przekracza limity określone w ustawie.
Jakie czynności podlegają monitorowaniu w ramach systemu?
Monitorowaniu w systemie SENT podlegają następujące czynności:
- przemieszczenia dokonywane w związku z dostawami krajowymi,
- przemieszczenia dokonywane w związku z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów oraz eksportem, rozpoczynające się na terytorium kraju,
- przemieszczenia dokonywane w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów oraz importem, rozpoczynające się odpowiednio na terytorium kraju członkowskiego UE bądź państwa trzeciego,
- przemieszczenia przez terytorium kraju, czyli przemieszczenia zaczynające się w jednym państwie członkowskim UE a kończące się w innym państwie członkowskim lub trzecim
Co nie podlega monitorowaniu?
Monitorowaniu nie podlegają:
- przesyłki w paczkach pocztowych przewożone przez operatorów pocztowych,
- przesyłki podlegające procedurom celnym tranzytu, składowania, odprawy czasowej, przetwarzania bądź wywozu,
- przesyłki przemieszczane w procedurze zawieszenia poboru akcyzy z zastosowaniem systemu EMCS (System Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych),
- przewóz towarów środkami transportu należącymi do organów państwowych takich jak Policja, Straż Graniczna czy ABW.
Jakie są kary za naruszenie obowiązku monitorowania?
Za naruszenie obowiązków w zakresie monitorowania towarów mogą zostać nałożone surowe kary wynoszące nawet 46% wartości brutto przewożonego towaru, gdzie minimalna kara wynosi 20000 złotych.
