Międzynarodowy zarobkowy przewóz osób – wszystko, co musisz wiedzieć
Przewóz osób międzynarodowymi trasami to obszar, który wymaga szczególnej uwagi i regulacji, aby zapewnić bezpieczeństwo pasażerów oraz uczciwą konkurencję w branży transportowej. W ramach Unii Europejskiej istnieją określone przepisy regulujące ten sektor. W tym artykule przyjrzymy się, jakie przepisy regulują zarobkowy przewóz osób pomiędzy Polską a krajami UE, kiedy od przewoźnika wymaga się licencji wspólnotowej, jakie uprawnienia muszą mieć kierowcy przewożących osoby w transporcie międzynarodowym oraz omówimy różnice między przewozami regularnymi a przewozami okazjonalnymi.
Jakie przepisy regulują zarobkowy przewóz osób pomiędzy Polską a krajami UE?
Przewóz osób międzynarodowy pomiędzy Polską a krajami Unii Europejskiej podlega ściśle określonym przepisom. Istnieją trzy główne akty prawne regulujące ten obszar – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1073/2009 oraz ustawa z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym.
Rozporządzenie nr 1071/2009 wprowadza wspólne zasady dotyczące dostępu do rynku przewozów drogowych i ustala wymagania dotyczące przedsiębiorstw transportowych, w tym obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień i licencji. W kontekście przewozu osób oznacza to, że przewoźnicy działający na terenie UE, w tym Polski, muszą dostosować się do jednolitych kryteriów zanim rozpoczną świadczenia usług przewozu pasażerów. Rozporządzenie nr 1073/2009 ustania szczegółowe zasady dotyczące przewozu osób w transporcie międzynarodowym, rozumianym jako świadczenie usług w zakresie przewozu osób i mienia z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej.. Z kolei ustawa o transporcie drogowym doprecyzowuje przepisy UE stosownie do krajowych realiów.
Kiedy od przewoźnika wymaga się licencji wspólnotowej?
Świadczenie usług w zakresie międzynarodowych przewozów osób pojazdami mieszczącymi powyżej 9 osób łącznie z kierowcą, wymaga uzyskania licencji wspólnotowej (potocznie nazywanej licencją międzynarodową lub licencją przewoźnika). Licencja ta jest oficjalnym dokumentem, który uprawnia do prowadzenia płatnych usług transportowych na terenie krajów członkowskich Unii Europejskiej. Obowiązek jej posiadania wynika z przepisów unijnych, które regulują dostęp do rynku transportowego.
Warunki uzyskania licencji wspólnotowej mogą nieco różnić się między poszczególnymi państwami członkowskimi, natomiast w Polsce, warunkiem koniecznym do uzyskania licencji wspólnotowej, jest m. in. posiadanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, a więc licencji krajowej. Wnioskuje się o nią w odpowiednim urzędzie Starostwa Powiatowego, właściwego ze względu na siedzibę firmy (lub w GITD w przypadku jednoczesnego wnioskowania o licencję wspólnotową), a osoba ubiegająca się o to zezwolenie musi spełniać następujące warunki:
- mieć rzeczywistą i stałą siedzibę w jednym z państw członkowskich;
- cieszyć się dobrą reputacją;
- posiadać odpowiednie zdolności finansowe;
- dysponować wymaganymi kompetencjami zawodowymi, potwierdzonymi certyfikatem kompetencji zawodowych przewoźnika.
Dodatkowo, aby uzyskać licencję na transport międzynarodowy oraz zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, konieczne jest dokonanie odpowiednich opłat. Koszty te zależą od okresu, na jaki zostaje wydane licencja wspólnotowa.
Co w przypadku międzynarodowego przewozu osób busami?
Jednym z przykładów popularnych tras tego rodzaju transportu są busy z Podkarpacia do Holandii. To częsty wybór dla wielu osób poszukujących pracy za granicą, odwiedzających rodzinę lub podróżujących w celach turystycznych. Czy przewoźnik realizujący transport osób na tej trasie pojazdem do 9 osób musi posiadać licencję wspólnotową?
Przewóz osób busami, czyli pojazdami konstrukcyjnie przystosowanymi do przewożenia do 9 osób łącznie z kierowcą nie doczekał się takich regulacji jak w przypadku przewozów autokarowych, gdzie liczba osób na pokładzie pojazdu przekracza 9.
Jest to zarówno dobra jak i zła wiadomość. Z pewnością brak regulacji jest pozytywnie odbierany przez sporą część przedsiębiorców trudniących się międzynarodowym transportem osób. Z drugiej strony niedoprecyzowanie kluczowych kwestii pozostawia sporo miejsca do różnego rodzaju nadużyć oraz nie pozostaje bez wpływu na poziom bezpieczeństwa innych uczestników ruchu drogowego.
Jakie uprawnienia muszą mieć kierowcy przewożący osoby w transporcie międzynarodowym?
Wymagania dotyczące uprawnień umożliwiających przewóz osób w transporcie międzynarodowym różnią się nieco, w zależności od specyfikacji pojazdu, a dokładnie od dopuszczalnej masy całkowitej i liczby miejsc dostępnych w pojeździe.
Prawo jazdy
Jeśli liczba miejsc w busie nie przekracza 9 łącznie z kierowcą i dopuszczalna masa całkowita pojazdu nie przekracza 3,5 tony, wówczas wystarczy, że kierowca posiada prawo jazdy kategorii B. Natomiast w przypadku większych busów, którymi podróżować może więcej niż 9 osób włącznie z kierowcą, kierujący musi posiadać prawo jazdy kategorii D1 lub D. Kategoria D1 dotyczy pojazdów, które przeznaczone są do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą o długości nieprzekraczającej 8 m. Jeśli auto przekracza którąkolwiek z tych wartości, kierowca musi dysponować prawem jazdy kategorii D.
Kurs na przewóz osób
Aby zawodowo przewozić osoby w busach powyżej 9 osób, kierowcy muszą dodatkowo ukończyć specjalny kurs na przewóz osób (szkolenia okresowego lub kursu kwalifikacyjnego). Obowiązek ten wynika z europejskiej dyrektywy włączonej do polskich przepisów, a wpis kodu 95 potwierdzający odbycie kursu uzyskuje się w dokumencie prawa jazdy.
Badania lekarskie i psychologiczne
Ostatnim dokumentem, wymaganym zarówno od kierowców realizujących przewóz busami do 9 osób łącznie z kierowcą, jak i tym, którzy realizują transport z większą ilością miejsc, jest zaświadczenie o braku przeciwwskazań lekarskich oraz psychologicznych, potwierdzających do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.
Przewozy regularne a przewozy okazjonalne – na czym polegają i jakie są różnice?
W kontekście międzynarodowego przewozu osób wyróżnić można dwa rodzaje usług -przewozy regularne i przewozy okazjonalne. Przewóz regularny obejmuje głównie publiczny transport osób na konkretnej, stałej trasie, zgodnie z ustalonym rozkładem jazdy. Pasażerowie przewożeni są w określonych odstępach czasu i na ustalonych trasach, przy czym przewozy są ogólnie dostępne, z wyjątkiem sytuacji, w których wymagana jest rezerwacja. Z kolei przewóz okazjonalny to jeden z rodzajów przewozu osób, który nie ma ustalonego wcześniej rozkładu jazdy, obejmuje zarówno trasy krajowe, jak i międzynarodowe, a także dotyczy przewozów różnymi pojazdami.
Pomimo znaczących różnic, które występują pomiędzy poszczególne rodzaje usług transportowych, należy wskazać, że dla prowadzenia międzynarodowych przewozów zarówno regularnych jak i okazjonalnych pojazdami, które pomieszczą więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą wymagane jest posiadanie licencji. Nie jest ona konieczna, gdy transport wykonywany jest pojazdami przystosowanymi do przewozu maksymalnie 9 osób (kierując pojazdem przekraczającym tą ilość miejsc, licencję wspólnotową należy już posiadać).
Międzynarodowy przewóz osób to obszar, który podlega ścisłym regulacjom w Unii Europejskiej. Przepisy te mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa pasażerów oraz uczciwej konkurencji w branży transportowej. Czy przewóz busami do 9 osób doczeka się regulacji? Jest to prawdopodobne, ponieważ taka sytuacja miała już miejsce w międzynarodowym przewozie rzeczy pojazdami do 3,5 tony, gdzie transporty te zostały wciągnięte pod przepisy regulujące transport drogowy towarów do 40 ton dmc.
Dla przewoźników działających na międzynarodowych trasach ważne jest pełne zrozumienie tych przepisów, ich przestrzeganie oraz bycie na bieżąco, aby uniknąć konsekwencji prawnych i zapewnić wysoką jakość swoich usług.
