SZKOLENIA ZAWODOWE KIEROWCÓW – IDĄ ZMIANY
Chyba nikt nie ma wątpliwości, że panująca obecnie sytuacja na świecie będzie miała ogromny wpływ na rynek transportowy i może realnie zmienić jego wygląd na lata. W obliczu zagrożenia w jakim się znaleźliśmy, naturalnie przestają interesować nas dotychczasowe problemy i całą uwagę skupiamy na tym, aby jakoś ten trudny czas przetrwać. Może się jednak okazać, że nowa rzeczywistość zaskoczy wszystkich jeszcze bardziej, gdyż wciąż nie wiadomo, czy planowane przed wybuchem epidemii zmiany w ustawach regulujących środowisko transportowe wejdą w życie oraz kiedy to nastąpi. Opierając się zatem na projekcie z dnia 30 stycznia 2020 roku przedstawię najważniejsze założenia „Ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw” w kontekście szkoleń zawodowych biorąc pod uwagę punkt widzenia kierowców, przedsiębiorców oraz ośrodków szkolenia.
Chcesz uzyskać kod 95? Najpierw PKK!
Posługując się żargonem można powiedzieć, że zaczniemy „z przytupem”. Do tej pory każdy kandydat na kierowcę, który ubiegał się o zapisanie na kurs prawa jazdy po 19 stycznia 2013 roku spotkał się z dokumentem zwanym w skrócie PKK – profilem kandydata na kierowcę wydawanym odpowiednio w urzędzie starostwa powiatowego, urzędzie miasta lub dzielnicy w zależności od miejsca zamieszkania.
Już wkrótce jednak z dokumentem tym najprawdopodobniej będą musieli zaznajomić się również kierowcy ubiegający się o prawo jazdy zawodowe (kod 95). Projekt zmian przewiduje bowiem znaczącą poprawkę w art. 39, a mianowicie dodanie punktu „Do szkolenia okresowego może przystąpić osoba posiadająca profil kandydata na kierowcę”. Analogiczne wymagania mają pojawić się również w przypadku wszelkich rodzajów kwalifikacji – wstępnej, wstępnej przyśpieszonej, uzupełniającej i uzupełniającej przyśpieszonej. Wydanie profilu pozostanie usługą bezpłatną, jednak należy liczyć się z wydłużeniem procedury uzyskania świadectwa kwalifikacji zawodowej o czas oczekiwania na wydanie profilu przez Urząd. Obecnie PKK wydawany jest zazwyczaj „od ręki”. Jak będzie w sytuacji, gdy wniosków tak znacząco przybędzie? Ciężko prognozować. Wiadomo natomiast, że proponowana zmiana ma na celu zwiększenie kontroli nad kierowcami przystępującymi do poszczególnych szkoleń oraz usprawnienie systemu elektronicznego obiegu dokumentów.
Nie można również zapominać o tzw. efekcie domina- jedna zmiana pociąga za sobą kolejne. W tym przypadku chodzi o badania lekarskie i psychologiczne, które do tej pory w myśl przepisów Ustawy o transporcie drogowym miały być przeprowadzane „w terminie właściwym do ukończenia szkolenia okresowego”. Modyfikacja brzmienia wspomnianego artykułu wymusza uchylenie ust. 5 art. 39j dotyczącego obowiązku wykonywania badań po szkoleniu okresowym. Dodany ma zostać natomiast ust. 7, w myśl którego uprawniony lekarz po wydaniu orzeczenia będzie zobligowany do przekazania danych badanej osoby do centralnej ewidencji kierowców.
Kierowców rozpoczynających swoją przygodę z zawodem czeka również zmiana miejsca egzaminu po kursie kwalifikacyjnym. Zgodnie z projektem Ustawy ma on zostać przeniesiony do Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego i przybrać formę elektroniczną podobną do tej, która jest nam znana z egzaminów na prawo jazdy.
Kurs na przewóz rzeczy bez wychodzenia z domu
Ustawodawca nie zapomniał jednak o ośrodkach szkolenia i postanowił wprowadzić możliwość przeprowadzania części szkoleń dla kierowców zawodowych w formie nauczania na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i Internetu. Aby otrzymać zgodę na taką postać kursu, ośrodek będzie musiał:
1. szkolić nieprzerwanie od minimum 3 lat w zakresie bloku programowego, na który wnosi zgodę na nauczenie na odległość,
2. posiadać pojazdy samochodowe, właściwe dla zakresów bloków programowych, w których są prowadzone kursy kwalifikacyjne i szkolenia okresowe, przy czym:
- co najmniej jeden pojazd jest wyłączną własnością przedsiębiorcy lub jest przedmiotem umowy leasingu, kredytu lub spółki cywilnej,
- pojazd w zakresie kat. C ma nie więcej niż 7 lat, a w zakresie kat. D nie więcej niż 12 lat.
3. Zatrudniać na umowę o pracę wykwalifikowaną kadrę dydaktyczną, w tym:
- jednego wykładowcę posiadającego wiedzę, umiejętności i wykształcenie niezbędne do zapewnienia prawidłowego przebiegu szkolenia,
- jednego instruktora posiadającego uprawnienia we wszystkich kategoriach właściwych dla danego bloku programowego.
W tym kontekście można jedynie żałować, że zapis ten nie pojawił się przed wybuchem epidemii. O tym jaką część zajęć można przeprowadzić w takiej formie, Ustawodawca poinformuje w oddzielnym rozporządzeniu.
Warto również wspomnieć o dodaniu przez Ustawodawcę ust. 2a w art. 39h, który wprost nakazuje zwrócenie szczególnej uwagi przez organy kontrolujące na czas pracy kierowców uczestniczących w szkoleniach i jego pokrywanie się z czasem trwania zajęć. Przypadki wykrycia nieprawidłowości w tym zakresie mają być niezwłocznie przekazywane do wojewody i oczywiście surowo karane.
Jeśli chodzi o organy kontrolujące, w projekcie warto zauważyć również dodanie zapisów traktujących o cofnięciu świadectwa kwalifikacji zawodowej w przypadku stwierdzenia niezgodności ze stanem faktycznym. Wojewoda i dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej niezwłocznie po otrzymaniu informacji o takiej sytuacji, przekazują ją do centralnej ewidencji kierowców z datą stwierdzenia faktu, która staje się automatycznie datą cofnięcia świadectwa.
Karta kwalifikacji kierowcy
Po przyswojeniu zapowiadanych zmian w procesie uzyskiwania świadectwa kwalifikacji zawodowej, projekt Ustawy przygotował dla kierowców jeszcze jedną niespodziankę. Chodzi o wprowadzenie zupełnie nowego dokumentu potwierdzającego spełnienie wymagań związanych z zamiarem wykonywania przewozu na rzecz polskiego przedsiębiorcy. Do tej pory popularny kod 95 mógł zostać wpisany jedynie do polskiego prawa jazdy, a w przypadku kierowców z państw trzecich wystarczającym dokumentem do podjęcia pracy było świadectwo kierowcy. Ustawodawca przewidział w projekcie jednak inną możliwość, a mianowicie wpis w karcie kwalifikacji kierowcy w przypadku braku możliwości dokonania wpisu kodu 95 w polskim krajowym prawie jazdy. Możemy się domyślać, że jest to swego rodzaju ukłon w stronę kierowców nie spełniających wymogu przebywania na terytorium Polski minimum 185 dni w roku (mieszkających za granicą), a chcących rozpocząć wykonywanie przewozu na rzecz polskiego pracodawcy. Oznacza to dla nich bowiem brak konieczności wymiany prawa jazdy na polskie. Jednocześnie, w związku z zamiarem wydawania karty kwalifikacji kierowcy, najpewniej zrezygnuje się z potwierdzania uprawnienia do wykonywania przewozu drogowego na stanowisku kierowcy na podstawie świadectwa kierowcy. Świadectwo to będzie jednak dalej wydawane jako dokument potwierdzający legalne zatrudnienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Czas zmian
Kiedy w obliczu epidemii zostaną wprowadzone powyższe zmiany? Jaki będzie ich ostateczny kształt? Jak odbiją się one na kierowcach, przedsiębiorcach i ośrodkach szkolenia? Te pytania póki co pozostaną bez odpowiedzi. Pozostaje mieć jedynie nadzieję, że nie wpłyną one negatywnie na stabilizację rynku, a przyczynią się wyłącznie do poprawy jakości i przejrzystości przepisów prawnych oraz uszczelnią wciąż daleki od doskonałości system szkoleń zawodowych.
AUTOR: inż. Michał Pasik
Projekt ustawy o szkolenich kierowców zawodowych – tekst projektu >>
