Przewóz na potrzeby własne – warunki, zezwolenia, opłaty [2024]

Co to jest przewóz na potrzeby własne?

Prowadzenie własnej działalności gospodarczej często wiąże się z potrzebą przewozu towarów bądź osób w zakresie działań stricte związanych z zarządzaniem firmą, mających na celu wspomaganie głównej sfery działań przedsiębiorstwa. Innymi słowy to transakcja towarem, z którym przedsiębiorca ma ścisły związek: został przez niego wyprodukowany, sprzedany, kupiony, wydzierżawiony lub naprawiony. W powyższym przypadku posiadanie licencji na transport nie jest wymagane! Takie postępowanie określane jest mianem przewozu na potrzeby własne, które może być wykonywane tylko w przypadku otrzymania specjalnego zaświadczenia na krajowy lub międzynarodowy przewóz w zależności od tego, czy jest wykonywany w Polsce czy poza granicami kraju.

Jakie warunki musi spełniać przewóz na potrzeby własne?

Zasady wykonywania oraz definicja niezarobkowego przewozu drogowego, czyli inaczej mówiąc przewozu na potrzeby własne, została określona w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym jako: „każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez, załadowanego lub bez ładunku, przeznaczonego do nieodpłatnego krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego osób lub rzeczy, wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie następujące warunki:

• pojazdy samochodowe używane do przewozu są prowadzone przez przedsiębiorcę lub jego pracowników,
• przedsiębiorca legitymuje się tytułem prawnym do dysponowania pojazdami samochodowymi,
• w przypadku przejazdu pojazdu załadowanego – rzeczy przewożone są własnością przedsiębiorcy lub zostały przez niego sprzedane, kupione, wynajęte, wydzierżawione, wyprodukowane, wydobyte, przetworzone lub naprawione albo celem przejazdu jest przewóz osób lub rzeczy z przedsiębiorstwa lub do przedsiębiorstwa na jego własne potrzeby, a także przewóz pracowników i ich rodzin,
• nie jest przewozem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług turystycznych;”

Aby wniosek został rozpatrzony pozytywnie, czyli możliwe było uzyskanie zezwolenia należy łącznie spełnić powyższe warunki.

Krajowy niezarobkowy przewóz drogowy

Aby rozpocząć wykonywanie krajowego niezarobkowego przewozu drogowego niezbędne jest uzyskanie zaświadczenia, które potwierdza zgłoszenie przez przedsiębiorcę prowadzenia takich przewozów na własne potrzeby w krajowym niezarobkowym transporcie drogowym osób lub rzeczy. Owe zaświadczenie jest wydawane przez starostę właściwego dla siedziby firmy na czas nieokreślony. Co zatem należy zrobić i w jakiej kolejności, aby uzyskać zaświadczenie? Pierwszym etapem jest wizyta w starostwie powiatowym w celu złożenia następujących dokumentów:

• wniosek zawierający: oznaczenie przedsiębiorcy, jego adres i siedzibę albo miejsce zamieszkania, informację o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), numer identyfikacji podatkowej (NIP), dane pełnomocnika o ile został wyznaczony oraz określenie rodzaju i zakresu transportu drogowego.
• Wykaz pojazdów samochodowych zawierający:
  – markę, typ,
  – rodzaj/przeznaczenie,
  – numer rejestracyjny,
  – numer VIN,
  – wskazanie rodzaju tytułu prawnego do dysponowania pojazdem.
• Dowód wniesienia opłaty za wydanie zaświadczenia
• Zaświadczenie o niekaralności przedsiębiorcy osobiście wykonującego przewozy, zatrudnionych przez niego kierowców oraz osób niezatrudnionych, lecz wykonujące osobiście przewóz na rzecz przedsiębiorcy, opatrzone datą nie wcześniejszą niż miesiąc przed złożeniem wniosku

W rozporządzeniu ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z 6 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokości opłat za czynności administracyjne związane z wykonywaniem przewozu drogowego oraz za egzaminowanie i wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych zostały określone opłaty za wydanie omawianego zaświadczenia i zgodnie z jego treścią:

• Za wydanie zaświadczenia na czas nieokreślony – 500 zł
• Za wypis z zaświadczenia na czas nieokreślony – 100 zł

Kolejnym krokiem jest wydanie przez starostwo powiatowe zaświadczenia potwierdzające zgłoszenie przewozów drogowych na potrzeby własne w krajowym niezarobkowym transporcie drogowym osób lub rzeczy. Należy jednak mieć na uwadze, że to zaświadczenie upoważnia do prowadzenia pojazdów wyłącznie przez przedsiębiorcę lub jego pracownika!

Powyżej zostało określone, w jakich wypadkach należy posiadać zaświadczenie na przewozu na potrzeby własne. Przejdźmy zatem do zwolnień z tego obowiązku. Zaświadczenie NIE JEST wymagane w przypadku gdy:

• transport odbywa się w ramach powszechnych usług pocztowych,
• transport jest realizowany przez przedsiębiorców posiadających uprawnienia do wykonywania transportu drogowego, np. zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego,
• rolników w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1980 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników.
  oraz gdy:
  – pojazdy służą do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą,
  – dopuszczalna masa całkowita pojazdu lub zespołu pojazdów nie przekracza 3,5 t.

Międzynarodowy niezarobkowy przewóz drogowy

Co w przypadku, jeśli transport będzie odbywał się poza granicami naszego kraju? Tak, jak w krajowym transporcie drogowym – pomocniczo w stosunku do swojej podstawowej działalności gospodarczej, jest to możliwe po uzyskaniu zaświadczenia na międzynarodowy przewóz drogowy. O wydanie zaświadczenia na przewozy własne w międzynarodowym transporcie drogowym należy ubiegać się w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego (Biuro do spraw Transportu Międzynarodowego) pod adresem: Al. Jerozolimskie 94, 00-807 Warszawa. Warto zaznaczyć, że GITD umożliwia załatwienie sprawy podczas wizyty w urzędzie oraz listownie. Ponadto w przypadku przewozu osób także elektronicznie. Lista dokumentów, jakie należy złożyć w celu uzyskania zaświadczenia jest taka sama, jak w przypadku zaświadczenia na przewóz krajowy. Ważność zaświadczenia wydawanego przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego wynosi do 5 lat. Zaświadczenie to również uprawnia do wykonywania niezarobkowego przewozu drogowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W rozporządzeniu ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z 6 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokości opłat za czynności administracyjne związane z wykonywaniem przewozu drogowego oraz za egzaminowanie i wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych zostały określone opłaty za wydanie omawianego zaświadczenia i zależą one od okresu na jaki zostaje wydane zaświadczenie:

w przypadku przewozu rzeczy:

• 1 rok – opłata 100 zł, wypis – 20 zł
• 2 lata – opłata 200 zł, wypis – 40 zł
• 3 lata – opłata 300 zł, wypis – 60 zł
• 4 lata – opłata 400 zł, wypis – 80 zł
• 5 lat – opłata 500 zł, wypis – 100 zł

w przypadku przewozu osób: 

• 1 rok – opłata 80 zł
• 2 lata – opłata 100 zł
• 3 lata – opłata 120 zł
• 4 lata – opłata 150 zł
• 5 lat – opłata 170 zł

Czas oczekiwania na wydanie zaświadczenia wynosi 7 dni, a w przypadku uzyskania negatywnej decyzji istnieje możliwość złożenia zażalenia do Głównego Inspektora Transportu Drogowego w ciągu 7 dni od dnia otrzymania postanowienia.

Czym skutkuje niewłaściwy przewóz na potrzeby własne?

Reasumując, aby uniknąć kary pieniężnej za wykonywanie przewozu na potrzeby własne bez wymaganego zaświadczenia należy zapoznać się z powyższymi informacjami. Kwoty mandatów zawarte zostały w załącznikach Ustawy o transporcie drogowym. Zgodnie z nimi wykonywanie przewozu na potrzeby własne bez właściwego zaświadczenia skutkuje karą w wysokości 1000 zł nałożoną na przedsiębiorcę, zaś niewyposażenie kierowcy w odpowiedni wypis – 500 zł dla zarządzającego transportem. Ponadto jeśli przewóz będzie wykonywany niezgodnie z przeznaczeniem to ponowne wydanie zaświadczenia możliwe będzie dopiero po upływie 3 lat.